JAARVERSLAG 7e JAAR WWW.EMAILDOKTER.NL


Het is al weer 7 jaar geleden dat ik in Nederland het e-consult introduceerde. Sinds die tijd is er gelukkig veel gebeurd. In het afgelopen jaar werd ik het meest geïnspireerd door Martijn Hulst (www.martijnhulst.nl), Health 2.0-adviseur bij internetbureau Tam Tam en organisatiebureau Hutspot. Tijdens een in april van dit jaar besloten bijeenkomst over het onderwerp “Internet en Zorg” georganiseerd door de Raad voor de Volksgezondheid & Zorg sprak hij op boeiende wijze. Hij maakte een wervelende rondreis door de virtuele wereld en sprak over de paradigmaverschuivingen in de muziekindustrie, reisbranche en uitgeverijwereld, die langzamerhand ook in de zorg gaan optreden. Met de klemtoon op langzamerhand! Ook in de zorg wenst de consument co-creatie, gelijkwaardigheid, openheid, transparantie, eerlijke conversatie en sociaal en menselijk gedrag. Ging het enige jaren geleden nog om de toepassing van de nieuwe technieken, nu gaat het vooral om de verandering van de relaties in de zorg. Mensen zelf hebben de controle, waarbij de technologie slechts de onderliggende drijfveer is. Daarbij switchen deze mensen steeds van rol: ze zoeken informatie, delen deze, gaan er naar handelen, communiceren met elkaar, participeren en remixen de informatie tot nieuwe informatie. Al deze ontwikkelingen leiden tot een andere relatie met de klant dan voorheen. Hulst gaf daarbij aan dat volgens hem de nutoptimalisatie in plaats van de winstmaximalisatie een grote rol zal gaan spelen in het medium internet. Ook U zult ongetwijfeld uw informatie via internet graag zonder kosten verkrijgen. Helaas is de reactie van de traditionele markt afwijzend op deze verandering en worden steeds meer richtlijnen en wetgeving neergezet, die leiden tot een terugtrekken in de loopgraven. En daar is het open medium internet juist niet voor bedoeld!

Hulst gaf tevens aan dat we in een fase zitten van kantelmoment. Vraag is wanneer dit plaatsvindt, wie er voor zorgt en hoe de rol van zorgverlener, zorgverzekeraar en overheid hier is. Ik geloof nog steeds, dat de zorggebruiker de grootste kracht heeft op dit moment. Bekend is dat ruim driekwart van de online-ers zoekt naar gezondheidsgerelateerde informatie en 7 van de 10 patiënten “googlet” voor artsbezoek. Feitelijk zit de moderne patiënt niet meer in de doktersspreekkamer te wachten op zijn zorg: hij zit online! Daarbij moeten we de kracht van Hyves, YouTube, zoekmachines, en de vele fora niet onderschatten. Het internet zal de rollen in zorglandschap drastisch gaan veranderen en pioniers zullen daarin volgens mij voorlopig een grote rol blijven spelen!

RESULTATEN.

Van 1 augustus 2007 tot en met 31 juli 2008 ontving ik 436 e-mails, die betrekking hadden op een medische vraag. Een forse achteruitgang ten opzichte van vorig jaar. Grootste oorzaak hierin was het niet meer online voorschrijven van medicatie, dat per 1 juli 2007 bij wet verboden werd.

De internetsite werd door gemiddeld 101 visitors per dag bekeken. Het 0900-100.100.200 (25 cent per minuut) had een gemiddeld aantal belminuten van 15 per maand.

De Nederlandse Zorg Autoriteit berichtte mij in het voorjaar, dat het schrijven van een nota naar cliënten, die niet bij mij als huisarts op naam stonden ingeschreven, per 1 juli 2008 niet meer getolereerd werd. Ik gaf gebruikers zodoende vanaf medio april de gelegenheid om een vrijwillige bijdrage over te maken. 30 procent van het totaal aantal behandelde e-mails werd beantwoord met een betaling. Het percentage was gemiddeld 1,4 emails per dag. In de voorgaande periode was dit 1,1 per dag (met een betalingsrate van 65% na toezenden van een nota). Ondanks de kleine tijdspanne van enige maanden, was het opvallend, dat het aantal vragen op gebied van “geslachtsorgaan vrouw, inclusief zwangerschap en anticonceptie)” steeg. Het betrof hier vooral vragen over SOA en zwangerschap.

Hieronder volgen de tabellen en commentaren.

Tabel 1: de reden voor de medische vraag

REDEN AANTAL PERCENTAGE

Recept

245 56,3
Second opinion 39 8,9
Geslachtsorgaan vrouw (incl.zwangerschap en OAC) 35 7,9
Bewegingsapparaat
21 4,7
Luchtwegen, allergie/keelklachten 18 4,2
Huid/kaalheid 16 3,8
Maag- en darmklachten 14 3,2

Bewegingsapparaat

21 4,7
Luchtwegen, allergie/keelklachten 18 4,2
Huid/kaalheid 16 3,8
Maag- en darmklachten 14 3,2
Geslachtorgaan man 13 3,0
Psychische- en slaapproblemen 9 2,1
Andere reden/geen diagnose 8 1,8
Algemene malaise/vermoeidheid 5 1,1
Hart/vaatziekten 5 1,1
Urinewegen 3 0,7
Endocriene klieren/overgewicht 2 0,5
Ooraandoening 2 0,5
Oogaandoening 1 0,2
TOTAAL 436 100,0


In vergelijking met vorig jaar blijven verzoek voor recept en second opinion in de top van reden voor medische vraag staan.

Tabel 2: de gestelde diagnose

DIAGNOSE AANTAL PERCENTAGE

Geslachtsorgaan man

222 50,8
Geslachtsorgaan vrouw (inclusief zwangerschap en OAC) 36 8,2
Psychische- en slaapproblemen 35 8,0
Andere reden/geen diagnose 34 7,8
Huid/kaalheid 30 6,9
Bewegingsapparaat 25 5,7
Luchtwegen/allergie/keelklachten 22 5,0
Maag- en darmklachten 12 2,8
Hart- en vaatziekten 9 2,1
Algemene malaise/vermoeidheid 4 0,9
Endocriene klieren/overgewicht 3 0,9
Ooraandoening 2 0,5
Oogaandoening 1 0,2
Zenuwstelsel 1 0,2
TOTAAL 436 100,0


Hieruit blijkt wederom dat de anonimiteit voor vragen op gebied van mannelijk- en vrouwelijk geslachtsorgaan (erectieproblematiek, zwangerschap, geslachtsziekten en anticonceptie) via internet ideaal is.

Tabel 3: het gevoerde beleid

BELEID AANTAL PERCENTAGE

E-consult

281 64,5
Persoonlijk consult 88 20,2
Telefonisch consult 67 15,3
TOTAAL 436 100,0

E-consultatie blijft nummer 1. Het persoonlijke consult steeg in aantal in verband met het verplichte persoonlijke contact teneinde medicatie voor te kunnen schrijven. Er werd in totaal 98 maal verwezen naar eigen huisarts/specialist of internetsite. Het aantal verzoek voor deelname aan Universitaire scripties, werkstukken voor schoolopdrachten en interviews bedroeg 20. De BV Emaildokter.nl werd per 1 juli 2008 opgeheven, daar ik geen nota’s meer mocht verzenden na een e-consult.

Diverse redenen voor consultatie via internet waren dit jaar:

Een duidelijke mogelijkheid voor de ziekte van Lyme na een tekenbeet, waar de waarnemer van de huisarts geen antibioticumkuur voor wenste voor te schrijven. De persoon in kwestie kreeg de mogelijkheid om naar Capelle aan den IJssel te komen of de huisarts nogmaals te verzoeken de kuur te overwegen. Zij kreeg de kuur uiteindelijk via haar eigen huisarts. Een vrouw, die nota bene via internet medicijnen had besteld om een miskraam te bewerkstelligen, mailde, dat ze niet precies wist wat ze nu moest doen en wat te doen met anticonceptie. Via een huisarts bij haar in de buurt werd het probleem opgelost. Klaarblijkelijk was de anonieme wijze voor een klein deel van mannen, die al via mij erectiebevorderende medicatie gebruikten, zo goed bevallen, dat zij voor het per 1 juli 2007 verplichte persoonlijke consult naar Capelle aan den IJssel kwamen. Sommigen reden hiervoor enige honderden kilometers! Opvallend was dat sommigen hun partner meenamen en dit consult combineerden met een gezellig dagje Rotterdam.

CONTACT MET DERDEN.

Contacten bleven bestaan als adviseur van de Nederlandse Vereniging voor E-Health (www.vereniging-ehealth.nl) en Nationaal Platform E-Health (www.e-healthplatform.nl). Ik continueerde de werkzaamheden als parttime-huisarts in Huisartsenpraktijk Fascinatio in Capelle aan den IJssel (www.huisartsenpraktijkfascinatio.praktijkinfo.nl). Daarnaast werkte ik als huisarts in de Huisartsenposten van Rotterdam, Dordrecht, Vlaardingen en Klaaswaal. Tevens vervulde ik een functie als huisarts bij de FMMU (www.fmmu.nl) op Detentieboot de Stockholm in Rotterdam en de TBS-kliniek de Kijvelanden in Poortugaal. De internetsite werd wederom verzorg door Sasha. ICT-begeleiding vond plaats door www.itcreation.nl en providing vond plaats via www.intermax.nl. De financiële administratie werd verricht door www.hensenbeheer.nl.

BESCHOUWING

Feitelijk koppel ik terug naar de inleiding. Nederland staat inderdaad vlak voor een kantelmoment, waarbij de grootste kracht nu nog ligt bij de consument. De daadkracht van onze nieuwe Minister van Volksgezondheid mogen we echter niet onderschatten. Helaas staat ook hij tegenover een grote troepenkracht, verankerd in loopgraven vanuit vooral artsen- en apothekersorganisaties. Ik ben positief gestemd over de snelheid waarmee het kantelmoment zal gaan plaatsvinden.

AANBEVELINGEN EN CONCLUSIES
  • De conclusies en aanbevelingen uit het voorgaande jaarverslag blijven gehandhaafd.
  • De overheid krijgt meer vat op de veranderingen in de implementatie van internet in onze zorg.
  • Het voortdurend blijven prikkelen van het gebruik van internet in de zorg door de pioniers via de media zal moeten blijven voortbestaan.
  • Het bezoeken van www.martijnhulst.nl , die op compacte wijze kennis wil maken met wat er feitelijk allemaal gebeurt in de huidige virtuele wereld, is iedereen aan te raden.
  • Het wordt tijd, dat een wetenschappelijk tijdschrift op gebied van E-Health in Nederland het licht aanschouwt.
  • Bestudering van de recent gepubliceerde scriptie “Gezondheidszorg en Internet; de invloed van Internetgebruik op de arts-patientrelatie” van Suzan van den Broek, verbonden aan de Afdeling Beleid en Management in de Gezondheidzorg van de Erasmus Universiteit Rotterdam (zie www.emaildokter.nl: persberichten) geeft een mooi beeld van de situatie anno 2008 op dit gebied.



Rhoon, 18 augustus 2008

Dr. Robert Mol, huisarts,
Tel. 06-53.48.37.64.
E-mail: info@emaildokter.nl
Internet: www.emaildokter.nl

Dr. R. Mol, huisarts



Contactgegevens
Dr. R. Mol, huisarts
info@emaildokter.nl
BIG nr: 39022840101
Huisartsenpraktijk Fascinatio